در باب آزادی

در میانه  درگیری حق و باطل که تا پیروزی حق ادامه دارد انسان عاقل تماما در تلاش است تا نام خود را در یکی از این دو جبهه ثبت کند و البته اکثر انسانها در میان فتنه ای که جبهه باطل به پا کرده و موجب پنهان ماندن جبهه حق شده همت کافی برای پس زدن غبارها ندارند و بدون آنکه بخواهند در جبهه باطل نقش آفرینی می کنندو به واسطه بی بصیرتی و بی انگیزگی بازیچه باطل می شوند. پس وظیفه ایجاب می کندتا جایی که امکان دارد به تبیین ریشه های تفکری این دو جبهه پرداخت و با ترویج تفکر صحیح در راه بیداری کل عالم قدم برداشت . 

شیوه مقایسه و  تطبیق از منظری می تواند شیوه ای بسیار موثر و کاربردی در این مسیر باشد . بنابراین با استفاده از این روش به مقایسه مقوله آزادی که از حیاتی ترین و پرجنجالترین موضوعات طول حیات بشر بوده است می پردازیم.

برای فهم مقوله آزادی در تفکر غرب که امروز مظهر تام و تمام باطل می باشد به آرای یکی از پرآوازه ترین اندیشمندان این تمدن رجوع می کنیم .جان لاک اندیشمندی که با نگاه خاص خود به طبیعت بشر و زندگی اجتماعی د رجرگه نظریه پردازان قرارداد اجتماعی نقش ایفا کرد و نظرات او بن مایه تفکری غرب قرار گرفت و تمامی مناسبات زندگی اجتماعی در غرب بر اساس نظریات امثال او شکل گرفته است.

وی وضعیت طبیعی را وضعیتی می داند که بر اساس آن می توان جایگاه قدرت دولت و... را مشخص کرد .لاک شاخصه های وضعیت طبیعی را بیان می کند اما مشخص نمی کند که این وضعیت طبیعی را از چه منابعی مورد شناخت قرار داه است و این اولین ابهام و نقطه شروع تردید در مورد اساس نظریات اوست.

در وظعیت طبیعی لاک انسانها با هم برابرند و این برابری ایجاب می کند که هیچ فردی بر دیگری برتری ناشته باشد در چنین وضعیتی حدی برای آزادی افراد وجود ندارد و هر فرد می تواند متجاوز به حدود خود را مورد مجازات قرار دهد اما چون این کار تبعاتی به دنبال دارد حکومت مدنی را پیشنهاد می دهد تا از جانب مردم امور جامعه را سامان دهد.وی در" رساله ای در باب حکومت" در تعریف آزادی محدوده آن را مشخص می کند: " گرچه در وضعیت  طبیعی وضعیت آزادی است اما این آزادی جواز بی بند و باری نیست . گرچه در این وضعیت انسان برای بهره مندشدن از خود و اموال خود آزادی نامحدودی دارد اما آزادی تباه کردن خود را ندارد" وسپس قانون طبیعی - که باز تعریف مشخصی از آن ارائه نمیدهد- را هدایت گر وضعیت طبیعی می داند و از آنجا که قانون مجری می خواهد می پذیرد که در نهایت انسانی بر انسان دیگر مسلط شود تا بتواند مجری قانون باشد و همچنان این سوال باقی است که در حالی که قانون طبیعت جاری است چگونه حاکمی که  شاخصه های الهی نداشته باشد می تواند مجری قانون طبیعت که آفریده خالق طبیعت است باشد؟

برای فهم درست اصول تفکری اسلام به تفکرات امام خمینی(قدس) رجوع می کنیم چرا که در فهم مبانی اسلامی به بالاترین فهم رسیدند و در عمل به اجرای اسلام ناب مبادرت ورزیدند .ایشان در تعیین محدوده آزادی می فرمایند: "حاکم در حقیقت قانون است همه در امان قانوند در پناه قانون اسلامند.مردم و مسلمانان در دایره مقررات شرعی آزادند یعنی بعد از آنکه طبق مقررات شرعی عمل کردند کسی حق ندارد بگوید اینجا بنشین یا آنجا برو." بنابراین در تمدن اسلامی  نظامات زندگی به گونه ای ساماندهی می شوند که در عین اینکه شرایط کامل برای عمل طبق شریعت برای همه انسانها پدید می آید هیچ انسانی از حقوق خود واز جمله حق آزادی محرو م نمی شود.